Theo Hội nghị đồng thuận 2008 được tổ chức tại Đức, thời gian cấy ghép implant sau nhổ răng được phân chia thành 4 loại:
- Loại 1: cấy ghép implant cùng lúc nhổ răng
- Loại 2: đặt implant sớm, thường là sau nhổ răng 4 tuần đến 8 tuần
- Loại 3: đặt implant sớm sau khi xương lành thương 1 phần, thường là 12 tuần đến 16 tuần
- Loại 4: đặt implant trễ, sau nhổ răng 6 tháng
Mỗi loại đều có ưu khuyết điểm và chỉ định riêng.
LOẠI I: CẤY GHÉP IMPLANT NGAY SAU NHỔ RĂNG
Implant được cấy ghép cùng lúc với nhổ răng giúp rút ngắn thời gian điều trị và đạt độ thẩm mỹ cao nếu được chỉ định đúng trường hợp. Tuy nhiên bất lợi của điều trị loại 1 là dễ gây tụt nướu mặt ngoài.
Các nguyên nhân gây tụt nướu mặt ngoài như:
- Vị trí đặt implant sai, quá sâu về bên trong hoặc đưa ra ngoài
- Do đặt implant ngay sau khi nhổ răng nên không cần mở nướu (lật vạt) nên bác sĩ phẫu thuật khó xác định thành xương phía ngoài đủ hay thiếu.
- Xương khẩu cái cứng đẩy implant ra ngoài
- Bệnh nhân có mô nướu mỏng
- Mất mô mềm do lành thương chìm
- Do bác sĩ thiếu kĩ năng và chuyên môn
Tuy rút ngắn được thời gian điều trị nhưng những trường hợp đáp ứng được điều kiện lâm sàng lí tưởng mới đạt thẩn nỹ cao khi áp dụng loại I:
- Thành xương bên ngoài nguyên vẹn và dày
- Loại mô nướu dày
- Không có nhiễm trùng tại vùng răng định cấy ghép implant
- Đường cười thấp: khi bệnh nhân cười không thấy nướu lộ ra nhiều
- Bệnh nhân không có yếu tố nguy cơ như: không hút thuốc, không uống rượu bia,...
Ca lâm sàng áp dụng loại I:
Bệnh nhân nam 25 tuổi bị gãy răng do tai nạn muốn làm lại răng bằng phương pháp implant. Qua kiểm tra ban đầu, chúng tôi thấy rằng thành xương ngoài vẫn còn nguyên vẹn nhưng để xác định rõ hơn, chúng tôi tiến hành chụp phim kiểm tra.
Từ những thông tin thu thập được qua phim x quang và thăm khám trực tiếp trên miệng, chúng tôi nhận thấy trường hợp này có những yếu tố thích hợp với Loại 1, cấy ghép implant ngay sau nhổ răng.
Do đặt mù (không lật vạt) nên trong và ngay sau khi đặt implant, chúng tôi tiến hành chụp phim kiểm tra hướng cấy ghép implant.
Vì vị trí cấy ghép implant là vùng răng thẩm mỹ (răng cửa) nên sau khi cấy ghép implant, răng tạm được gắn để bệnh nhân không bị trống răng. Tuy nhiên, răng tạm sẽ không chạm khớp với răng hàm dưới.
Sau 3 tháng, răng tạm được thay thế bằng răng sứ trên implant, kết thúc quá trình điều trị.
LOẠI II: ĐẶT IMPLANT SỚM, THƯỜNG LÀ SAU NHỔ RĂNG 4 TUẦN ĐẾN 8 TUẦN
Những thuận lợi chủ yếu của việc đặt implant sớm sau nhổ răng từ 4 tuần đến 8 tuần là:
- Tăng mô sừng hóa từ 3mm - 5mm, giúp khâu kín vết thương một cách dễ dàng, do đó loại những nguy cơ nhiễm trùng cấp tính hoặc mãn tính.
- Theo Buser D 2008, 2009, loại 2 ít tụt nướu hơn loại 1.
Vì những ưu điểm này mà loại 2 được chỉ định rộng rãi cho những vùng răng thẩm mỹ như vùng răng cửa.
Tuy nhiên, trong thời gian lành thương từ 4 tuần đến 8 tuần, xương bị tiêu chút ít ở phía ngoài, chiều rộng ổ răng và mào xương ổ không thay đổi.
Ca lâm sàng áp dụng loại 2
Bệnh nhân nữ bị tai nạn, gãy răng cửa và tổn thương mô mềm vùng môi trên và cằm. Sau khi kiểm tra tình trạng vết thương, chúng tôi quyết định tiến hành điều trị implant sau khi bệnh nhân bị thương 8 tuần.
Sau đó, phẫu thuật cấy ghép implant được diễn ra một cách nhanh chóng và bệnh nhân có răng tạm sau phẫu thuật một vài ngày. Tuy nhiên, đây chỉ là răng tạm nên răng không chạm khớp với răng dưới. Răng tạm này sẽ được thay thế bằng phục hình cố định sau 4 tháng.
4 tháng sau, nướu răng đã lành thương hoàn toàn và implant có thời gian cần thiết để đạt được kết quả tích hợp xương như mong đợi. Đây là thời điểm thích hợp cho phục hình sau cùng trên implant.
LOẠI 3: ĐẶT IMPLANT SAU NHỔ RĂNG 12 TUẦN ĐẾN 16 TUẦN
Sau nhổ răng 12 tuần đến 16 tuần xương lành thương một phần nên tăng độ ổn định của implant trong tương lai mà chỉ cần ghép một ít xương hay trong một số trường hợp không cần ghép xương nên thời gian lành thương được rút ngắn và chi phí điều trị cũng được giảm xuống. Do đó cấy ghép implant theo loại 3 được chỉ định cho vùng răng thẩm mỹ như răng cửa. Tuy nhiên, kỹ thuật này cũng được áp dụng cho các vị trí sau nhổ răng ở hàm dưới nếu chiều rộng mào xương hơn 8mm.
Mặc dù xương đã lành thương một phần nhưng thành xương còn nguyên vẹn, ổ răng rộng nên đạt được độ ổn định ban đầu của implant cũng là thách thức cho bác sĩ điều trị.
Ca lâm sàng áp dụng loại 3
Bệnh nhân nữ 40 tuổi, mất răng trong hàm dưới do nhiễm trùng. Sau khi nhổ răng và điều trị nhiễm trùng, chúng tôi quyết định 4 tháng sau nhổ răng sẽ tiến hành cấy ghép implant.
Thông qua phim panorex, chúng tôi xác định ngay răng nhiễm trùng, xuất hiện xương tiêu làm răng bị lung lay nên giải pháp trước tiên là nhổ răng, nạo sạch nhiễm trùng để ngăn ngừa xương bị tiêu trầm trọng thêm gây khó khăn cho việc phục hồi răng sau này.
4 tháng sau nhổ răng, nướu và xương ổ răng đã lành thương một phần. Đây là một trong những yếu tố giúp tăng độ ổn định ban đầu của implant. Trong trường hợp này, tuy xương đã lành thương một phần nhưng chiều rộng ổ răng vẫn lớn nên trong quá trình cấy ghép implant chúng tôi thực hiện ghép xương nhân tạo.
Màng tiêu được sử dụng để cố định vất liệu ghép và màng này sẽ tự tiêu, không cần phẫu thuật thêm một lần nữa để lấy màng ra.
Ngay sau cấy ghép implant, chúng tôi chụp x ray để kiểm tra vị trí và hướng cắm implant nhằm đảm bảo kết quả thành công cao.
4 tháng sau cấy ghép implant, xương phát triển và tích hợp tốt với implant. Đây là thời điểm thích hợp để làm phục hình trên implant. Giai đoạn này phẫu thuật nhẹ nhàng hơn để bộc lộ implant, chuẩn bị cho phục hình sau cùng.
Ở giai đoạn này, chúng tôi sẽ thực hiện một kĩ thuật không kém phần quan trọng giúp tái tạo nướu răng để đạt được kết quả điều trị cao nhất, đó là kĩ thuật tạo nướu thẩm mỹ. Mặc dù vậy, kĩ thuật này rất gọn nhẹ, chủ yếu dựa vào kĩ thuật của bác sĩ.
Ngay sau khi gắn phục hình trên implant, chúng tôi tiến hành chụp phim panorex để xác định độ khít sát của răng sứ và implant vì công việc này không thể xác định bằng mắt thường. Sự khít sát giúp hồi phục chức năng nhai và ngăn ngừa viêm implant do sự không khít sát tạo ra.
LOẠI IV: ĐẶT IMPLANT TRỄ SAU NHỔ RĂNG TỪ 6 THÁNG TRỞ LÊN
6 tháng sau khi nhổ răng, xương đã lành thương hoàn toàn là điều kiện thuận lợi để điều trị implant cho bệnh nhân, đặc biệt là những bệnh nhân trong độ tuổi từ 18 đến 20 tuổi. Trường hợp này còn được áp dụng cho bệnh nhân không thể cấy ghép implant sớm sau nhổ răng vì những lí do cá nhân.
Tuy nhiên, bất lợi chủ yếu của việc đợi lành thương sau 6 tháng hoặc lâu hơn là làm giảm chiều rộng mào xương thấp hơn 6mm. Nguy cơ này càng cao ở những răng cửa hàm trên cũng như răng cối nhỏ. Do vậy, nếu cấy ghép implant sau nhổ răng từ 6 tháng trở lên có thể phải ghép xương. Ngoài ra, việc phải chờ đợi quá lâu làm tiến trình điều trị này không là lựa chọn ưu tiên của bệnh nhân.
Ca lâm sàng áp dụng loại 4
Bệnh nhân nữ đeo răng giả tháo lắp hơn 5 năm do mất răng cửa trong một tai nạn. Hơn 5 năm qua, không ít lần bệnh nhân bối rối khi răng giả bị sút ra trong lúc đang làm việc với khách hàng cũng như đồng nghiệp nên bệnh nhân tìm đến chúng tôi với mong muốn có được răng giả cố định để tự tin hơn trong giao tiếp và cải thiện chức năng nhai.
Sau khi thực hiện các bước khám và chuẩn đoán hình ảnh trên phim CT scan 3 chiều cũng như thực hiện vệ sinh răng miệng tiền phẫu thuật và một số xét nghiệm để đánh giá sức khỏe tổng quát của bệnh nhân, chúng tôi tiến hành phẫu thuật cấy ghép implant đồng thời với ghép xương.
Quá trình cấy ghép implant và ghép xương diễn ra khoảng nửa giờ với sự hỗ trợ của bác sĩ tim mạch theo dõi huyết áp của bệnh nhân tuy đây không phải là trường hợp quá phức tạp. Trong thời gian cấy ghép implant, việc chụp phim x quang để kiểm tra hướng và vị trí luôn được chú ý vì chúng tôi không cho phép có sơ xuất nào. Để hoàn thành ca phẫu thuật, chúng tôi sử dụng màng tự tiêu để cố định vật liệu ghép và cuối cùng là khâu kín vết thương.
Trong thời gian chờ phục hình sau cùng trên implant, bệnh nhân có thể sử dụng lại răng giả tháo lắp cũ hoặc sử dụng răng tạm mới do lab của chúng tôi cung cấp.
Sau thời gian cần thiết để implant tích hợp xương (trong trường hợp này là 3 tháng), implant được bộc lộ để làm phục hình sau cùng. Giai đoạn này diễn ra nhẹ nhàng và nhanh chóng. Trong lúc bộc lộ implant, chúng tôi thực hiện kĩ thuật giúp tạo gai nướu tự nhiên như lúc chưa mất răng.
Trong trường hợp này bệnh nhân cũng muốn làm lại răng sứ kế bên răng đã mất với chất liệu toàn sứ (all ceramic). Đây là loại răng sứ thẩm mỹ nhất hiện nay vì viền nướu không bị đen theo thời gian, tính tương hợp sinh học cao nên rất thích hợp với vùng răng thẩm mỹ như răng cửa.
Trước khi gắn phục hình sứ lên implant, công việc thử sườn được thực hiện rất cẩn thận với sự hỗ trợ của phim x quang vì khi đó chúng tôi khẳng định được sườn khít sát.